Kodeń jest położony na Podlasiu, około 20 km od Terespola. O dawnej świetności tego miejsca mogą zaświadczyć dwa zabytkowe kościoły: gotycki św. Ducha i barokowy, gdzie w ołtarzu głównym króluje Matka Boska Kodeńska (Gregoriańska), zwana Królową Podlasia i Matką Jedności.
Sanktuarium z cudownym obrazem to najcenniejsze miejsce Podlasia. Matka Boska została przedstawiona na obrazie w dostojnej, królewskiej szacie. Trzyma na lewej ręce Dzieciątko, ubrane w długą suknię, natomiast w prawej dłoni dzierży berło, będące symbolem władzy królewskiej. Twarz Marii okolona jest tęczową aureolą.
fot. www.koden.com.pl
Wizerunek ten, zwany gregoriańskim, był umieszczony w kaplicy papieskiej w Rzymie i otoczony czcią. Powstała hipoteza, że Matce Boskiej nadano rysy królowej kastylijskiej Joanny Obłąkanej, matki cesarza Karola V, uważanej za świętą.
Historia wizerunku nie jest pewna. Według tradycji Mikołaj Sapieha z powodu choroby w 1630 r. odbył pielgrzymkę do Rzymu. Papież Urban VIII odprawił mszę w jego intencji przed obrazem Matki Boskiej Gregoriańskiej. Mikołaj zachwycił się cudownym obrazem i poprosił papieża, aby ten mu go podarował. Papież odmówił, ale to nie zniechęciło Mikołaja Sapiehy. Przekupił zakrystianina papieskiej kaplicy i wykradł obraz. Kiedy wrócił do Kodnia Matkę Boską pokochał tamtejszy lud, a Ona odwdzięczyła mu się łaskami. Kodeń stał się miejscowością pielgrzymkową.
Papież na początku domagał się zwrotu obrazu, jednak ostatecznie go podarował. Wymógł jednak odbycie pokutnej pielgrzymki. Książę szedł pieszo przez 5 miesięcy do Rzymu. Kiedy upadł u stóp papieża, ten uściskał go i przebaczył mu ten występek.
fot. www.koden.com.pl
Jan Fryderyk, syn Mikołaja Sapiehy, wyjednał u Ojca Świętego pozwolenie na koronację obrazu. Obraz Matki Bożej został ukoronowany papieskimi koronami już w 1723 roku, a więc 6 lat po koronacji obrazu Matki Bożej Częstochowskiej.
Po upadku powstania styczniowego kościół kodeński zamieniono na cerkiew, a obraz wywieziono do Częstochowy. Do Kodnia wrócił 3 września 1927 r. Opiekę nad sanktuarium objęli Misjonarze Oblaci Maryi Niepokalanej. Po przybyciu na miejsce, zajęli się również projektem kalwarii w miejscu dawnej rezydencji rodu Sapiehów.
Dojazd
Wyświetl większą mapę
Pieśń
Tekst: Pieśń do Matki Boskiej Kodeńskiej
Bibliografia
- S. M. Grażyna i S. M. Gizela, Z dawna Polski Tyś Królową, Szymanów 1984.
- Historia, http://www.koden.com.pl/sanktuarium,s,1.html (23.02.2014).
- Kodeń – krótka historia, http://www.koden.pl/asp/pl_start.asp?typ=14&sub=13&menu=41&strona=1 (23.02.2014).
- Sanktuarium w Kodniu, fuw.edu.pl/aw2p2/sub/k/koden/koden.html (23.02.2014).
