5 sierpnia 1673 r. Matka Boska objawiła się Katarzynie, ubogiej dziewczynie, służącej u państwa płońskich, szlachciców z parafii płońskiej.
Tego dnia wszystko zaczynało się dla Katarzyny tak jak zwykle. Wstała rano, aby posprzątać dom. Myła właśnie podłogę w sieni, kiedy coś przykuło jej wzrok. Na ścianie przyległej do bramy wejściowej ujrzała jasną postać kobiety, która również na nią patrzyła.
Dziewczyna od razu zrozumiała kto stoi przed nią, więc upadła na kolana i złożyła ręce jak do modlitwy. Maryja powiedziała, że przyszła aby prosić o przekazanie swojego posłannictwa: „Chciałabym, żebyście wszyscy odprawiali pokutę za grzechy i szanowali dni święte. Widzę, że tego nie czynicie. Sprawiacie mi tym wielki smutek. O jeszcze jedno was proszę. Miejcie wielką cześć dla mojego obrazu w tym kościele”.
Potem postać znikła, a Katarzyna została w sieni sama. Dziewczyna pobiegła prosto do kościoła. Kilku wiernych modliło się przed głównym ołtarzem, gdzie znajdował się obraz Wniebowzięcia Maryi Panny. Katarzyna również zaczęła się modlić.

źródło: www.ciekawepodlasie.pl
Kiedy w końcu wróciła do domu okazało się, że gospodyni już zaczęła jej szukać. Skrzyczała dziewczynę, że ta zaniedbuje swoje obowiązki. Katarzyna bała się powiedzieć komuś o widzeniu, którego doświadczyła. Nie była pewna czy to wszystko nie było jedynie złudzeniem, a także czy nie wzięto by jej za wariatkę lub heretyczkę.
Od tego dnia dziewczyna zaczęła więcej się modlić. Przez następny miesiąc nie wydarzyło się nic niezwykłego.
14 września, w dniu Podwyższenia Krzyża Świętego, Katarzyna odwiedzała chorą matkę. Jednak wieczorem musiała wrócić do domu państwa Płońskich. Kiedy wychodziła z domu rodzinnego miała drugie widzenie. Zobaczyła Matkę Bożą w powłóczystych szatach, tak samo piękną i jaśniejącą. Maryja w jednej ręce trzymała krzyż, a w drugiej książkę. Maryja powtórzyła swoje przesłanie.
Tym razem Katarzyna już nie mogła milczeć. Po dwóch dniach poszła do księdza. Opowiedziała mu o swoich widzeniach i o tym, że Maryja prosiła o czczenie jej wizerunku.

źródło: www.radoslaw.home.pl
Ksiądz wezwał swoich wiernych do modlitwy pod obrazem Wniebowzięcia Maryi Panny. Wielu z nich widziało jasność bijącą od obrazu i otaczającą kościół. Niektórzy słyszeli bicie dzwonów, choć kościół nie posiadał dzwonnicy.
Do Płonki zaczęli przybywać pielgrzymi z różnych stron Polski, Prus, Litwy, Rusi i modlili się przed obrazem. Zanotowano pierwsze uleczenia. Zachowane w archiwum kościelnym protokoły z lat 1673-1785 wymieniają 915 przypadków uzdrowień (głównie oczu, nóg i rąk) i uzyskanych łask przypisywanych Matce Bożej z Płonki. Tradycja mówi, że w Płonce modlił się też przed wyprawą wiedeńską król Jan III Sobieski.
27 marca 1679 r. biskup janowski Stanisław Dąmbski wydał dekret zezwalający na publiczny kult przy obrazie Wniebowzięcia Maryi Panny, a także uznał prawdziwość cudów. Zabronił pod najcięższymi karami kościelnymi poddawać w wątpliwość cudów oraz stawać przeciw czci Obrazu NMP będącego w płonkowskim kościele.

źródło: www.ciekawepodlasie.pl
Prawdopodobnie w tym samym czasie, w odległości ok. pół kilometra od kościoła, wytrysnęło źródełko, które ma cudowne właściwości lecznicze. Stoi tam krzyż z XIX wieku. W 1968 roku obok krzyża wymurowano kapliczkę, w której umieszczono pierwszą kopię obrazu Matki Bożej Płonkowskiej. W miejscu gdzie bije źródełko, wykonano koliste ogrodzenie, na którego zwieńczeniu umieszczono figurę Matki Bożej. Licznie przybywający tu wierni modlą się, piją wodę, obmywają oczy, twarz i chore miejsca.
Po roku 1976 w Płonce Kościelnej nastąpiło ożywienie związane z rozwojem sanktuarium, a także powstała Droga Krzyżowa. Wokół kościoła wybudowano kamienne stacje Drogi Krzyżowej i wzniesiono piętnaście kapliczek przy drodze do źródełka.
Bibliografia:
- M. Spiss, Objawienia maryjne w Polsce, Kraków 2007.
- MATKA BOŻA w chwale WNIEBOWZIĘCIA w Płonce Kościelnej,
http://www.swzygmunt.knc.pl(10.08.2011). - OBJAWIENIA MARYJNE W POLSCE,
http://www.opoka.org.pl/biblioteka/T/TD/obj_w_polsce.html (10.08.2011). - Sanktuarium Matki Bożej w Płonce Kościelnej,
http://www.radoslaw.home.pl/sanktuaria/plonka_koscielna.htm (10.08.2011). - Sanktuarium Maryjne w Płonce Kościelnej, docs.google.com (10.08.2011).
- Sanktuarium w Płonce Kościelnej,
http://www.ciekawepodlasie.pl/info.htm#44/pl/i/ sanktuarium_matki_boskiej_plonskiej (10.08.2011).